Page 14 - W centrum uwagi - zakres rozszerzony

2 Osobowość człowieka

osobowość | charakter | temperament | klasyczne teorie osobowości | racjonalność |
emocje | inteligencja emocjonalna | kształtowanie postaw

Gdy ludzie w trakcie rozmowy chcą się cze- Osobowość bywa błędnie utożsamiana
goś dowiedzieć o człowieku, którego nie z charakterem i temperamentem. Należą one
znają, a którego zna ich rozmówca, często jednak do wspomnianych już właściwości psy-
zadają pytanie: „Jaka ona jest?” lub „Jaki on chicznych człowieka, a zatem są elementami,
jest?”. Zazwyczaj chodzi im nie tylko o wygląd które współtworzą osobowość, podobnie jak
zewnętrzny, lecz także o to, jak dana osoba inteligencja, emocje, zainteresowania i wiele
postępuje, jak odnosi się do innych, co jest dla innych (zob. schemat poniżej).
niej ważne w życiu itd. Można powiedzieć,
że pytają o jej osobowość. Jak opisać osobowość?
Już w starożytności wyodrębniano różne typy
Czym jest osobowość? osobowości. Przykładowo, grecki lekarz Hipo-
To skomplikowany zbiór właściwości psychicz- krates (V/IV w. p.n.e.) twierdził, że można
nych człowieka, z którego wynika charaktery- wyróżnić cztery temperamenty:
styczny dla danej osoby sposób odczuwania, sangwiniczny − wesoły i aktywny,
myślenia i zachowania. Osobowość jest ele- flegmatyczny − apatyczny i ospały,
mentem, który decyduje o wyjątkowości każ- melancholiczny − smutny i zadumany,
dego z nas – nie ma bowiem dwóch takich choleryczny − nerwowy i pobudliwy.
samych ludzi.

Osobowość – charakter – temperament
Charakter i temperament są elementami osobowości, które wywierają
ogromny wpływ na nasze relacje z innymi ludźmi.

OSOBOWOŚĆ
to zbiór właściwości psychicznych człowieka, które decydują
o jego sposobie odczuwania, myślenia i zachowania.

Charakter Temperament
to ogół cech człowieka to sposób zachowania się
ujawniających się w jego prze- i wyrażania emocji. Wynika
konaniach i postawach moral- charakter z uwarunkowań genetycznych
nych oraz w postępowaniu wo- postawy i jest właściwością wrodzoną.
bec innych ludzi. Mogą to być zainteresowania Od wczesnego dzieciństwa silnie
temperament
emocje
cechy zarówno pozytywne, kształtuje osobowość człowieka.
np. szlachetność, prawdo- inteligencja Wyróżniamy cztery typy
mówność, odpowiedzialność, temperamentu: sangwiniczny,
jak i negatywne, popędy flegmatyczny, melancho-
np. lenistwo czy zło- liczny i choleryczny.
śliwość.

12